Nieuwspoortrapportage 2017 van Carin Gaemers: Tijdgebrek bij Kamerleden en journalisten belemmert verdieping en verbreedt kloof tussen beleid en uitvoering

omslag zorgneurose gaemersCarin Gaemers presenteerde in Perscentrum Nieuwspoort in Den Haag op 7 december 2017 haar boek Zorgneurose, een analyse van de manier waarop politiek, journalistiek en zorginstanties omgaan met de problematiek van de intramurale ouderenzorg. Elk jaar vraagt Nieuwspoort iemand van buiten de Haagse kaasstolp te rapporteren over zijn of haar bevindingen op het Binnenhof. Met het rapporteurschap wil Nieuwspoort een bijdrage leveren aan het debat over de verhouding journalistiek, politiek en lobby.

Aanleiding om Gaemers uit te nodigen was het manifest Scherp op ouderenzorg dat zij samen met Hugo Borst heeft geschreven en dat in oktober 2016 werd gepubliceerd.
Op 6 december, de dag voor de presentatie van Zorgneurose, werd Gaemers door tijdschrift OPZIJ verkozen tot invloedrijkste vrouw van 2017.

De kloof tussen beleid en uitvoering

Gaemers heeft op het Binnenhof gesproken met politici, journalisten, lobbyisten en vertegenwoordigers van zorginstituties. Wat ze daar aantrof heeft ze vastgelegd in Zorgneurose. Er geen doekjes om windend zei ze in Nieuwspoort: “Journalisten, prik toch eens door de politieke wolligheid heen. En als je dat niet durft, dan ben je een lafaard”.
Haar boek analyseert waarom er maar niets gebeurt in de ouderenzorg: “Bestuurders weten niet wat er in de uitvoering gebeurt. Belangenbehartigers geven niet door wat er speelt in de instellingen; ze kijken vooral naar Den Haag. Iedereen doet zijn best, maar dat is dus niet genoeg”.

Het verwijt aan de journalistiek is dat journalisten teveel kijken naar de actualiteit en voorbij gaan aan het verleden. Gaemers is historicus en volgens haar worden patronen niet herkend en wordt niet gecontroleerd of besluiten ook daadwerkelijk worden uitgevoerd.
Ze is verbijsterd over de politieke werkelijkheid. Tijdens individuele gesprekken merkte ze dat de leden van de Kamercommissie grotendeels op één lijn zaten. Mooi, dan kunnen er spijkers met koppen worden geslagen, dacht ze. Gaemers wist niet wat haar overkwam toen de leden van de commissie tijdens een vergadering fel op elkaar inhakten. Ze maakte zich grote zorgen. Ze werd gerustgesteld door ambtenaren, staatssecretaris en journalisten. Het was een buitengewoon heftig debat, daar was iedereen het wel over eens. Maar ja, zo werkt het nou eenmaal in de politiek. Soms gaat het er wat minder fraai aan toe. Niks bijzonders

Een belangrijk fenomeen in de zorg waarop Gaemers stuitte en waarover ze nooit iemand hoorde is de kloof tussen beleid en uitvoering. Het is een kloof die dwars door de sector heen loopt.

De grote boosdoener: tijdgebrek

Die kloof wordt voor een groot deel veroorzaakt door de grote boosdoener: tijdgebrek. Gaemers in de inleiding van Zorgneurose: “Het was me al opgevallen dat Kamerleden bar weinig tijd hebben om zich te verdiepen in hun portefeuille. Helemaal nijpend is dit voor Kamerleden van kleine fracties, die woordvoerder zijn voor meerdere portefeuilles tegelijk. Toch zijn Kamerleden verrassend goed op de hoogte van de actuele situatie in de zorg. Zij weten wat er speelt en staan in contact met de belangrijkste spelers in het veld. Door middel van werkbezoeken en contacten met burgers houden ze zicht op de uitvoering. Waar Kamerleden niet (genoeg) aan toe komen, is grondig onderzoek van de werkelijkheid achter alle adviezen, rapporten en voorstellen. Veel Kamerleden hebben hoofdzakelijk zicht op de actuele context van hun dossiers. Niet op de ruimere context in tijd en de relatie tot aanpalende portefeuilles en dossiers. Ook in de parlementaire journalistiek blijft dit onderbelicht”.

Tijdens de paneldiscussie werd hierop ingegaan. Parlementair journalist Max van Weezel bijvoorbeeld wees op het verschil tussen beleid en uitvoering. Niet alleen in de zorg, maar ook in de journalistiek: ‘‘Er zitten heel veel journalisten op beleid terwijl er maar weinig journalisten zich bezighouden met de controle: wat gebeurt er met de besluiten. De parlementaire pers komt er niet aan toe. Het interesseert de journalisten ook niet zo”..Vrijwel alle capaciteit wordt opgeslorpt door de actualiteit en de achtergronden daarvan. Ten koste van die andere belangrijke functie, het blootleggen van verbanden die zich bij oppervlakkige beschouwing aan het oog onttrekken.

Inhoudsopgave van Zorgneurose

Inleiding 3
De zorg 6
De politiek 15
De sectorpartijen 20
De parlementaire pers 24
Roel Bekker – secretaris-generaal van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (1998 – 2007), leidde daarna drie jaar het programma Vernieuwing Rijksdienst  32
Geert van Maanen, secretaris-generaal van het ministerievan Volksgezondheid, Welzijn en Sport (2007 – 2013)  36
Martin van Rijn, staatssecretaris van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (2012 – 2017)  40
Literatuur  43

Klik hier voor downloaden Zorgneurose, Nieuwspoortrapportage 2017, Carin Gaemers: www.nieuwspoort.nl

 

Nieuwsbrief ontvangen?

Wij houden u graag op de hoogte van actuele ontwikkelingen binnen Stichting Beroepseer.  Wilt u onze nieuwsbrief ontvangen? Dan kunt u zich hieronder aanmelden.

Contact

Adres:
Multatulilaan 12
4103 NM Culemborg

Email:
info@beroepseer.nl

© Stichting beroepseer