De Canon Maatschappelijk Werk biedt een overzicht van de geschiedenis van het maatschappelijk werk in de afgelopen anderhalve eeuw. Een bètaversie (proefversie) is gelanceerd op internet op 16 mei 2014. De redactie wil voor 15 oktober 2014 alle commentaar en reacties verwerken om zo te komen tot een verbeterde versie van de canon.

Zorg en bijstand is zo oud als de mensheid, maar maatschappelijk werk als beroep is ontstaan in het laatste kwart van de negentiende eeuw. Die geschiedenis begint als de hulp meer wil zijn dan het geven van aalmoezen. Maatschappelijk werk als modern beroep profileerde zich omstreeks 1890 internationaal als wetenschappelijke filantropie. Dat hield vooral in: onderzoek doen naar de persoonlijke en maatschappelijke omstandigheden, individualisering van de hulp, een persoonlijke benadering ‘van mens tot mens’, verbindingen leggen tussen praktische hulp, advies en begeleiding, erop letten dat die gericht zijn op (het terugwinnen van) zelfredzaamheid. Het ging en gaat vaak om de combinatie van materiële en niet-materiële hulpverlening. Het maatschappelijk werk ijverde ook voor (verbetering van) sociale wetgeving. Een markant moment in de beginfase was de oprichting van een opleidingsinstituut.

De Canon wil de lezer aan de hand van vijfentwintig vensters kennis laten nemen van de geschiedenis – vanaf 1854 – van het maatschappelijk werk. Elk venster vertelt een verhaal over een opmerkelijke gebeurtenis of trend die van invloed is geweest op het denken en doen met betrekking tot het maatschappelijk werk. Beroepsontwikkeling en beroepsorganisatie zijn daarbij belangrijke aandachtsgebieden.

De Canon Maatschappelijk Werk staat niet op zichzelf. Het is een onderdeel van een historisch project dat in 2007 van start is gegaan. Dit initiatief wil de bijzondere geschiedenis van het werk van sociale professionals voor het voetlicht brengen. In beroepsopleidingen was daarvoor nog maar nauwelijks tijd ingeruimd en in het werkveld werd het verleden door fusies en schaalvergrotingsprocessen soms letterlijk weggegooid. Meer dan eens zijn archieven achteloos bij het grofvuil gezet. Het gevolg was dat het professionele ambacht dreigde los te raken van kennis, ervaringen en tradities en een al te gemakkelijke prooi werd van technocratische redeneringen.

Anders dan een boek is een digitaal product als de Canon iets wat in beweging kan blijven. De redactie hoeft voor verbeteringen niet te wachten tot de tweede druk; ze worden onmiddellijk ingevoerd.
De redactie wil met suggesties en tips aan de Canon Maatschappelijk Werk blijven sleutelen, zodat de Canon zich ontwikkelt tot een interactief kennisknooppunt dat professionals in de sociale hulpverlening helpt verder te kijken dan de waan van de dag en betrokkenen het trotse gevoel geeft dat ze deel uitmaken van een geschiedenis die de moeite van het vertellen waard is.

Vindt u dat onderwerpen ten onrechte niet (of juist wel) aan de orde komen? Heeft u prachtig historisch materiaal? Ziet u een fout of een onzorgvuldigheid? Heeft u commentaar, suggesties, vragen en andere opmerkingen, stuur een mail naar de redactie van de Canon: maartenvanderlinde@planet.nl en/of jan@steyaert.org

Zie website Canon Maatschappelijk Werk: www.canonsociaalwerk.eu

U P D A T E: www.canonsociaalwerk.eu/