Werknemers met een publieke taak krijgen vaak te maken met agressie en geweld tijdens hun werk, vooral in de laatste dagen van december zoals ook nu in 2013 weer blijkt. Wie vooral met dat geweld te maken krijgen zijn politieagenten, ambulancepersoneel en buschauffeurs. De overheid pakt dit geweld aan, onder andere door daders harder te straffen en de schade te verhalen op de daders. Daarnaast zijn er de laatste jaren diverse projecten van start gegaan met als doel samenwerking tussen overheidsorganisaties en maatschappelijke organisaties bij het omgaan met agressie en geweld. In 2009 bijvoorbeeld het project Veilige publieke taak (VPT) van het ministerie van Binnenlandse Zaken, gericht op het verminderen van het aantal voorvallen van agressie en geweld.

Op de jaarlijkse VPT Beurs wordt de Veilige publieke taak-prijs uitgereikt. De prijs geeft aandacht aan goede voorbeelden; zo kunnen organisaties van elkaar leren. De organisatie met de beste aanpak van agressie en geweld, wint de prijs, bestaand uit een kunstwerk en een geldbedrag. De winnaar moet dit bedrag besteden aan de aanpak van agressie en geweld. In 2012 won de regio Noord-Holland met het project 112 Help je mee?.

Ter afsluiting van het project Veilige publieke taak in de regio Zeeland en West-Brabant was er in december in Middelburg een symposium georganiseerd: Zonder gezag geen veilige publieke taak? Een van de sprekers was Thijs Jansen die het had over de “ondraaglijke lichtheid van de overheidstaal”. Jansen is redacteur van het in 2012 verschenen boek Gezagsdragers, de publieke zaak op zoek naar haar verdedigers, docent aan de School voor politiek en bestuur van de Universiteit van Tilburg en mede-oprichter van Stichting Beroepseer.  Hij zei o.m. dat “de overheid macht uitoefent, maar net doet alsof daar geen sprake van is: het wordt verdoezeld, een duidelijk ‘nee’ wordt te weinig gebezigd”. De houding van burgers jegens gezagsdragers is veranderd. De mondigheid van burgers is sterk toegenomen, terwijl de institutionele binding sterk is verminderd. De ‘vanzelfsprekendheid’ van gezag is er niet meer, de persoonlijke kwaliteiten daarentegen worden steeds belangrijker. Gezag dient als het ware steeds weer afgedwongen te worden. Er is een ontwikkeling gaande naar een hernieuwde vorm van gezag: het communicatieve gezag.

Andere sprekers waren Harrie van Rooij, adviseur van het Ministerie van Financiën; Han Polman, commissaris van de Koning in Zeeland en Frank Petter, burgemeester van de gemeente Bergen op Zoom. Beide laatsten benadrukten in hun betoog aan welke belangrijke eisen het ambt in het openbaar bestuur moet voldoen: Staan voor je besluit, de mensen in de ogen durven kijken, communicatief vaardig zijn. Het letterlijk ‘in de ogen kijken’ en staan voor je besluit dwingt gezag af. Frank Petter zei dat van de professionals met een veilige publieke taak moed, eerlijkheid en betrokkenheid verwacht wordt.
Een spreker uit het onderwijs, rector Leon de Rond van scholengemeenschap ‘t Rijks in Bergen op Zoom pleitte ervoor in het onderwijs het zwaartepunt van aandacht voor kennis en vaardigheden te verschuiven naar attitude. Door de leerlingen de ruimte te bieden, binnen helder bepaalde krijtlijnen, zich te ontwikkelen en daarbij opvoeding en vorming een belangrijke plaats te geven, krijgen ze een schat aan ervaringen en een houvast mee waarvan ze profijt hebben bij hun verdere studie en in hun loopbaan.

Op de website van Veilige publieke taak staan een verslag, presentaties, artikelen en toespraken van de sprekers van het symposium Zonder gezag geen Veilige Publieke Taak?, Middelburg, 12 december 2013: www.veiligepublieketaakzwn.nl (Site is opgeheven).
Zie boekje Gezagsbronnen van Burgemeesters en Wethouders, door Karsten, N.; Jansen, M, Ministerie van Binnenlandse Zaken, Den Haag, 2013: https://pure.uvt.nl/

Zonder Gezag geen Veilige Publieke Taak?!, ppt-presentatie van Thijs Jansen, 12 december 2013: https://slideplayer.nl/slide/2143188/

Raadpleeg ook de website Geweld tegen werknemers met publieke taak van het Ministerie van Binnenlandse Zaken waarop veel informatie en documentatie: www.rijksoverheid.nl