Geweld tegen politie
Een hardnekkig fenomeen dat niet uit te bannen lijkt, integendeel, er wordt steeds meer en harder geweld tegen de politie gebruikt, zo blijkt uit recent onderzoek. De gebeurtenissen in Haren lieten zien hoever mensen zich laten gaan in hun uiting van agressie en geweld tegen de politie.
Achteraf is er veel kritiek op politie en bestuur, vooral van mensen die er niet bij zijn geweest. Politiemensen en journalisten die er wel bij zijn geweest, weten wel beter en het is daarom goed dat er een meldpunt werd opengesteld. Is iets voor onze Job, hoeft hij zich tenminste niets wijs te laten maken.
Het bevreemdde mij dat ik politici, bestuurders en politiemensen via de media hoorde zeggen dat men niet begreep waarom het geweld zo uit de hand was gelopen en dat er zoveel meelopers waren.
Recent las ik een artikel van de binnen politiekringen alom bekende gedragswetenschapper Otto M.J. Adang. Hij doet al jarenlang onderzoek in agressie en collectief gedrag, speciaal in verband met openbare orde handhaving, gebruik van geweld en de interactie tussen politie en burgers. Volgens Adang richtten verklaringen van collectief geweld zich traditioneel op de veronderstelde pathologische, irrationele en schijnbaar chaotische aard van het geweld. Volgens Adang wist men in al in de 19e eeuw uit onderzoek dat mensen in een menigte hun zelfbewustzijn verliezen en dat de gebruikelijke morele remmingen en beperkingen wegvallen. Onderdrukte verlangens komen tot uiting, mensen laten onder die omstandigheden gedrag zien, puur als gevolg van het feit dat ze deel uit maken van een menigte. De Amerikaanse sociaal-psycholoog Philip Zimbardo kwam in 1969 tot de conclusie dat mensen hun identiteit verliezen in een op hol geslagen menigte. De opwinding en anonimiteit van het deel uitmaken van een groep leidt volgens Zimbardo tot ongeremd gedrag, individuen worden bijzonder vatbaar voor suggestie en ophitsing door leiders.
Deze ideeën zijn in veel landen de basis voor de opleiding en training van politie-eenheden die worden ingezet bij rellen.
Zou men in Nederland niet op de hoogte zijn van die kennis? Misschien dat politie, bestuurders en journalisten een gesprek moeten aangaan met Otto Adang. Het is wel te hopen dat het rustig blijft, want voordat je het weet leidt het deel uitmaken van die groep tot ongeremd gedrag en worden zij vatbaar voor suggestie en ophitsing door Otto.
Jacques