Internationaal onderzoek toont aan dat het merendeel van de volwassenen vindt dat de maatschappij van hun land ontwricht is. Het onderzoek werd verricht in 27 landen door Global Advisor, het online platform van de Britse organisatie voor marktonderzoek Ipsos MORI , in de periode 22 maart – 5 april 2019. Nederland was daar niet bij. Ipsos, dat wereldwijd kantoren heeft in tachtig landen, ondervroeg in totaal 18.528 volwassenen, in de leeftijd van:

• 16 – 74 jaar in Argentinië, Australië, België, Brazilië, Chili, Frankrijk, Duitsland, Groot-Brittannië, Hongarije, India, Italië, Maleisië, Mexico, Peru, Polen, Rusland, Saudi-Arabië, Servië, Zuid_Afrika, Spanje en Zweden
• 18 – 74 jaar in Canada, Israël, Zuid-Afrika, Turkije en de V.S.
•  19 – 74 jaar in Zuid-Korea.

Het overheersende gevoel bij het merendeel van de ondervraagden is dat het systeem van hun land aan het verbrokkelen is. Dat was drie jaar geleden ook het geval. Desondanks zijn er geen tekenen die erop wijzen dat populistische gevoelens – zoals steun aan een sterke leider die bereid is de wet opzij te schuiven – sinds 2016 wereldwijd zijn toegenomen. Wel toont dit nieuwe onderzoek aan dat per land dergelijke gevoelens enigszins zijn toegenomen, maar de soort van gevoelens verschilt per land. In Groot-Brittannië maakt men zich vooral zorgen om het slechter worden van het sociale en politieke bestel.

Ontwrichting

De onvrede met het bestel en de traditionele politiek blijkt bijna overal groot te zijn. Wereldwijd gezien zijn zeven van de tien ondervraagden (70%) het erover eens dat hun economie wordt gebruikt ten gunste van de rijken en de machtigen. Ten opzichte van 2016 is dat een procentpunt meer. Zo denkt de meerderheid erover, uitgezonderd Zweden (50%).
Landen als Mexico (79%), Hongarije(78%) en Peru (78%) vinden dat hun economie het meest misbruikt wordt, terwijl landen als Israël (65%), Maleisië (57%) en Zweden dat het minst vinden. Zeven van de tien (70%) Britten is het hiermee eens is. In 2016 was dat percentage 67% en in 2018 was het 63%.
Twee derde (66%) wereldwijd beaamt dat traditionele partijen en politici niets geven om mensen zoals zij. 11% is het hier niet mee eens. Dit gevoel leeft het sterkst in Zuid-Afrika (78%), Mexico (76%), Frankrijk, Peru en Spanje (elk 75%). De percentages in landen als Zweden (50%), Israël (49%) en Japan (48%) zijn lager.
In Groot-Brittannië betreft het een percentage van 69%, een stijging ten opzichte van 2016 (58%) en 2018 (57%).

Een meerderheid wereldwijd vindt dat hun maatschappij is ontwricht: 54%. Polen heeft wat dat betreft het hoogste percentage, namelijk 84%, gevolgd door Brazilië en Zuid-Afrika (beide 78%).
In Israël vindt een van de vier ondervraagden dit (25%), in België 25% en in Saudi Arabië 24%. Bijna twee derde (63%) in Groot-Brittannië gelooft dat hun maatschappij is ontwricht. In 2016 geloofde 56% dat.

Populisme

Globaal gezien is het aantal volwassenen dat vindt dat hun land een sterke leider nodig heeft die het afpakt van de rijken en machtigen bijna hetzelfde gebleven. Tussen 2016 en 2019 is het aantal met een procentpunt gestegen (tot 64%). In Frankrijk (77%), India (72%) en in België (65%) zijn de percentages het hoogst, terwijl Servië (31%), Spanje (31%) en Duitsland (22%) de laagste percentages hebben. Groot-Brittannië zit in de buurt van het gemiddelde van 52%.

Maar, bijna twee derde (64%) vindt dat hun land een sterke leider nodig heeft die hun land kan afpakken van de rijken en machtigen. In India vindt 80% dat, Mexico 79% en Peru 74%. In Groot-Brittannië is het percentage 70%, terwijl landen als Japan (46%), Zweden (41%) en Duitsland (38%) de laagste percentages kennen.

Het idee “dat deskundigen het leven van mensen zoals ik niet begrijpen” wordt gedeeld door het merendeel van de bevolking van bijna elk land, globaal gemiddeld 62%.
Een hieraan verwant idee dat intellectuele elites vervreemd zijn geraakt van de werkelijkheid van de gewone man, overheerst in Spaans-sprekende landen en in Frankrijk. Sinds 2016 is dat gevoel wereldwijd gegroeid met 2 procentpunten. Uitzondering is Israël waar een daling is waargenomen van meer dan vijf procentpunten.

Eigen volk

In de 27 landen is het percentage volwassenen dat vindt dat werkgevers bij schaarste aan banen voorrang dienen te geven aan de eigen mensen in plaats van aan immigranten 60%, een toename van vier procentpunten sinds 2016. Op enkele uitzonderingen na, scoren landen als Oost-Europa, Latijns-Amerika en Azië boven het globale gemiddelde, terwijl landen in West-Europa en Noord-Amerika lager scoren. Servië (82%), Maleisië (81%) en Rusland (81%) zijn de landen met de hoogste percentages, terwijl in Duitsland (49%), Groot-Brittannië (48%) en Zweden (34%) de percentages het laagste zijn.

Het idee dat immigranten profiteren van belangrijke sociale voorzieningen van een land wordt door 43% wereldwijd gedeeld. Dat is een toename van vier procentpunten ten opzichte van 2016. In Turkije (67%), Maleisië (60%) en Servië (54%) leeft dit gevoel het sterkst, terwijl in Zuid-Korea (32%), Polen (26%) en Japan (25%) dat het minst het geval is. Vier van de tien (39%) mensen in Groot-Brittannië is het hiermee eens, een daling van een procentpunt ten opzichte van 2016).

Tenslotte zijn er wereldwijd weinig tekenen te bespeuren dat mensen een soepel immigratiebeleid wensen. Slechts 15% van de volwassenen zijn het ermee eens dat hun land “beter af is als men alle immigranten die dat wensen zou toelaten”. Dit percentage is nauwelijks veranderd ten opzichte van 2016 en 2019 (een procentpunt stijging). In Groot-Brittannië is 13% het hiermee eens;  dat was ook het geval in 2016.

Kelly Beaver, Managing Director van Public Affairs bij Ipsos MORI:

“Er wordt veel gesproken over de oorzaken van Brexit en de invloed die de afhandeling ervan heeft op de Britse publieke opinie. Dit recente onderzoek toont aan dat het gevoel dat de Britse maatschappij ontwricht is geraakt, de economie wordt misbruikt en dat traditionele partijen en politici zich niet bekommeren om de gewone man sterk is en toeneemt. Terwijl het veldwerk werd verricht voordat Boris Johnson premier werd, was de steun voor een sterke leider om het land terug te pakken van de rijken en de machtigen ook groot. Wat betreft maatregelen als een voorkeursbehandeling bij het toekennen van banen aan de eigen bevolking zijn de Britten wat minder anti-immigratie gezind dan het gemiddelde wereldwijd, zoals een Ipsos MORI onderzoek eerder liet zien. Groot-Brittannië is een van de vele landen in de wereld met een hoog en stijgend niveau van onvrede met het politieke bestel; er zijn weinig tekenen die erop wijzen dat dat beter gaat worden door Brexit”.

Majority worldwide say their society is broken – an increasing feeling among Britons, Ipsos MORI, 13 september 2019: www.ipsos.com

Populist and nativist sentiment in 2019: A 27-country survey, Ipsos Global Advisor, 2019: www.ipsos.com/

www.ipsos.com