Uit een Britse enquête van YouGov¹⁾ over vertrouwen in de journalistiek blijkt dat het vertrouwen van het publiek in media nog nooit zo laag is geweest. Slechts 11 procent van de mensen in Groot-Brittannië en Noord-Ierland is van mening dat journalisten van dagbladen als de Daily Mail en Daily Express de waarheid vertellen. Voor boulevardbladen als The Sun en de Mirror gelden nog lagere cijfers, een op de tien heeft vertrouwen in de journalisten van die kranten. Maar, het verschil met kwaliteitskranten en lokale kranten is niet zo groot. Slechts 36 procent van het publiek is van mening dat zij de waarheid vertellen.

Als respondenten werd gevraagd wat zij vinden van de Britse media, bevatten de reacties woorden als leugenaars, ongeloofwaardig, onbetrouwbaar. Andere reacties hebben het over overdreven, sensationeel, en nep.

Slechts 3 procent van het publiek zou een controleur, een zogenaamde mediatoezichthouder, vertrouwen die aangesteld is door de krantenuitgever. Bij aanstelling door de overheid zou dat percentage 8 procent bedragen. Het merendeel – 73 procent – zou wel vertrouwen hebben in een strikt onafhankelijke mediatoezichthouder..

Jonathan Heawoo, directeur van Impress²⁾ zegt dat het publiek duidelijk blijkt geeft geen vertrouwen te hebben in het zelfregulerende vermogen van de media. Het is moeilijk krantenuitgevers aan te pakken en voor het gerecht te dagen. Het wil daarom een onafhankelijke instantie die toezicht houdt op de media, zoals voorgesteld door de Britse rechter Leveson³⁾. Pas dan kan vertrouwen terugkeren. En pas dan zal het nuttige werk van respectabele journalisten op waarde geschat worden.

Vertrouwen is gehalveerd

Respondenten van de enquête, uitgevoerd op 29 en 30 november 2016, werd gevraagd naar wat zij het belangrijkste vinden bij het kiezen van een krant. De uitkomst luidde dat 50 procent kiest voor “fatsoenlijke journalistieke maatstaven”. Slechts 9 procent van het publiek meent bij schade door een krant een rechtszaak te kunnen beginnen tegen die krant.

In een jaren eerder door YouGov gehouden enquête over hetzelfde onderwerp –  in mei 2006 – antwoordde 37 procent van het publiek vertrouwen te hebben in journalisten en landelijke dagbladen bij de vraag over het waarheidsgehalte van het nieuws. Het vertrouwen in landelijke dagbladjournalistiek is sindsdien gehalveerd en tenslotte uitgemond in een schrikbarend laag percentage van 18 procent, nog lager dan de 19 procent van juli 2011. In dat laatste jaar bereikte de verontwaardiging over de door journalisten afgetapte telefoongesprekken een hoogtepunt.

^Noten
1) YouGov is een internationale marketingfirma, gericht op onderzoek en analyse van de publieke opinie en het consumentengedrag. De enquête werd online gehouden op 29 en 30 november 2016. Er zijn 1578 volwassenen ondervraagd.
²⁾ Impress staat voor onafhankelijke, kwalitatieve journalistiek en is opgericht om de journalistiek en de toekomst van de media in het digitale tijdperk.te waarborgen. De organisatie wil begrip en vertrouwen weken tussen journalist en publiek.
3) In 2012 werd het rapport gepresenteerd van de Leveson Inquiry, de commissie die een jaar lang onderzoek had gedaan naar de werkwijzen van de Britse pers. Rechter Brian Leveson leidde het onderzoek nadat bekend was gemaakt dat journalisten van het dagblad News of the world, met een oplage van meer dan 2,5 miljoen, jarenlang telefoongesprekken hadden afgetapt. Leveson concludeerde dat een onafhankelijke organisatie toezicht moet houden op de Britse pers. Het is evenwel niet de bedoeling dat de overheid de pers gaat reguleren.

Klik hier voor de uitkomsten van de enquête vanYouGov: www.impress.press

Trust in Journalism Sinks to All-Time Low as YouGov Poll Reveals Public Demand for Decent Standards of Journalism, Impress, 5 december 2016: https://www.impress.press/news/yougov-poll.html