“Professionals gaan gebukt onder bureaucratie, zij zijn meer bezig met de administratieve randzaken dan met hun kerntaak”. “De drang naar controle in organisaties zorgt voor een beklemmende cultuur en beperkte wendbaarheid van teams en organisaties”. “De menselijke maat is verdwenen en medewerkers zijn ontevreden”. “Burgers en klanten nemen het heft in eigen handen en organiseren zelf de gewenste zorg, energie, veiligheid. We leven in een verandering van een tijdperk”.
Dit zijn straffe uitspraken die je, in verschillende variaties, steeds vaker hoort.

De steeds sneller veranderende samenleving vraagt om organisaties en professionals die zich kunnen aanpassen. Ze moeten omgaan met digitalisering. Ze moeten wendbaar zijn, maarde bestaande organisatiestructuren en werkwijzen ondersteunen dit vaak nog niet. Onlangs heb ik met enkele collega’s van Capgemini Consulting een onderzoek uitgevoerd over het thema Vernieuwend Werken. Dit hebben we gedaan door middel van interviews met een aantal klanten van ons. Het onderzoek resulteerde in een artikel dat ingaat op de zoektocht van organisaties naar wendbaarheid en flexibiliteit. Het artikel hebben we gestructureerd rondom een tweetal paradoxen die we naar aanleiding van het onderzoek hebben kunnen identificeren:

• De top down – bottom up paradox
• De vertrouwen – controle paradox

In dit artikel leggen wij uit hoe het ook anders kan met Vernieuwend Werken, waarbij met de omgeving de organisatie(structuur) en werkwijzen continu worden aangepast. Dit resulteert in een effectievere, efficiëntere organisatie met blijere medewerkers.

In een digitaliserende wereld is wendbaarheid noodzakelijk

Toonaangevende bedrijven zoals Spotify, Apple en Google laten zien dat digitalisering in combinatie met aanpassingsvermogen van cruciaal belang is om te vernieuwen. We zien dat organisaties zoekende zijn naar nieuwe organisatiestructuren en (samen)werkvormen. Banken, verzekeraars en overheidsinstanties zoeken naar manieren om van een ‘logge olietanker’ te transformeren naar een ‘snel wendbare speedboot’.
Het is een zoektocht die wordt aangejaagd door de steeds sneller veranderende wereld waarin digitalisering de boventoon voert. En een wereld waarin medewerkers meer regelruimte^*) in hun werk willen. Ze willen gebruik maken van de vernieuwende technische ondersteuning die ze ook in hun privétijd ervaren. Dat komt goed uit, want ditigalisering en regelruimte zijn precies wat er in de nieuwe wereld nodig is.

Vernieuwend werken geeft meer wendbaarheid

De professional centraal stellen is de belangrijkste sleutel om versnelling aan te brengen in het innovatievermogen van organisaties. Maar welke organisatievorm kies je om jouw professionals altijd centraal te kunnen stellen? Dit is per organisatie verschillend. De vorm is afhankelijk van o.a. de organisatiecontext, doelen en governance. Wij bij Capgemini Consulting helpen organisaties bij het scherp stellen van de doelen, het analyseren en kiezen van de juiste organisatievorm en het faciliteren van de transformatie. Belangrijk uitgangspunt hierbij blijft dat het eigenaarschap voor de transformatie bij het team zelf ligt. Het team zal zelf de verandering stap voor stap vormgeven.
Om versnelling aan te brengen in het innovatievermogen van organisaties kunnen we verschillende organisatie- en werkvormen inrichten. Denk daarbij aan softwareprogramma’s als Agile, SAFe (Scaled Agile Framework), Scrum en zelforganiserende teams. Deze vernieuwende werkvormen maken professionals en de organisatie snel wendbaar.
Om Vernieuwend Werken voor een organisatie te realiseren, is het aanpassen van bestaande werkwijzen niet voldoende. Adoptie van nieuwe werkwijzen zonder over het fundament van de organisatie na te denken werkt niet. Wij noemen dat: ‘hitting the target, missing the point’. Vernieuwend Werken start met fundamenteel nadenken over de organisatie- en teamdoelen, over welke organiseerprincipes passen bij een wendbare organisatie.

Drie fundamentele vragen

Bij Vernieuwend Werken staan drie fundamentele vragen altijd centraal:

• Wat is de context van de organisatie of het team?
• Wat is de ambitie en het concrete doel van de nieuwe organisatiestructuur en/of nieuwe werkvorm?
• Welke organiseerprincipes, transformatieaanpak en interventies helpen het beoogde resultaat te bereiken?

De Vernieuwend werken-aanpak zorgt voor voldoende beheersbaarheid zonder de waarde van chaos en creativiteit te verliezen.
Benieuwd naar wat wij aantroffen bij de organisaties die hiermee bezig zijn? Lees dan het hele artikel Vernieuwend Werken, een zoektocht naar wendbaarheid: www.capgemini.com/consulting-nl/wp-content/uploads/sites/33/2016/12/02-015.18-Update-of-PoV-Vernieuwend-Werken-web.pdf

^Noot
*) Regelruimte: ‘Regel je eigen werk’ in plaats van ‘regel het werk van anderen’.  Medewerkers krijgen ruimte wat betreft sturen en reguleren en leren omgaan met autonomie en zelfsturing.