De Belgische consultant Frederic Laloux is een fenomeen geworden, tot zijn eigen verbazing. Zijn boek Reinventing organizations werd een moderne managementklassieker waarvan meer dan vijftigduizend exemplaren zijn verkocht. Inmiddels is het boek ook in het Nederlands vertaald en in het najaar van 2015 verschenen onder dezelfde – Engelstalige – titel Reinventing organizations. Moderne organisaties zitten volgens hem vast in een verouderd stelsel. Werknemers raken gedemotiveerd, ondernemers zoeken naar een ander soort management, vertrouwde modellen schieten tekort. We staan aan het begin van een nieuw tijdperk waarin organisaties opnieuw moeten worden uitgevonden.
In het boek beschrijft hij structuren en processen van organisaties en schetst hij de ontwikkeling van organisaties aan de hand van kleuren. De nieuwste organisatievorm noemt hij cyaan of evolutionair, waarvan onder meer Buurtzorg Nederland het lichtende voorbeeld is. Dit soort organisatie wordt gekenmerkt door drie doorbraak-principes: zelfsturing, heelheid en een evolutionair doel.

Ben Kuiken, van het online magazine Nieuw organiseren nu zocht Laloux op in België voor een interview. Hij schrijft dat het niet eenvoudig was om Laloux te spreken te krijgen: “Hij verontschuldigt zich er meerdere malen voor dat hij de schaarse tijd die hij heeft (hij neemt veel tijd voor zijn jonge gezin) zo goed mogelijk wil benutten en ook nog wat creatief werk wil doen. ‘Kunnen we het interview niet via skype doen?’ Na enig aandringen op een persoonlijke ontmoeting lukt het om een afspraak te maken in Leuven, waar hij een lezing geeft voor een congres van het Global Socio-Technical Systems Design Network. Na afloop vinden we een rustig plekje in de prachtige tuin van het Irish College”.

Vraag van Kuiken: Ik zou willen beginnen met uw loopbaan: u heeft tien jaar bij McKinsey gewerkt. Voor veel consultants is dat een droombaan. Maar u dacht na tien jaar: dit is het niet.

“Het interessante is dat ik altijd al dacht: dit is het niet. Aan de ene kant had ik veel plezier in het werk, maar aan de andere kant vroeg ik me toch ook af wat de zin er eigenlijk van was. Ik zag de partners bij McKinsey, allemaal heel intelligente mensen, maar tegelijkertijd had ik ook altijd de vraag of ze de belangrijke dingen in het leven niet over het hoofd zagen”.

Grote ego’s, erg competitief…

“Nou, ja, de meesten van hen zijn eigenlijk best aardig en idealistisch. Maar ze zijn tegelijk ook enorm sterk gedreven door succes en door de volgende grote opdracht. Het was voor mij altijd al duidelijk dat ik nooit partner zou worden. Ik dacht: ik blijf een jaar, tot ik weet wat ik echt wil doen met mijn leven. Maar dat duurde veel langer dan ik dacht”.

Zo’n tien jaar. Wat gebeurde er dat u toch besloot om te vertrekken?

“Ik had een heel krachtige coaching-sessie die me een geweldig inzicht gaf. Toen was ik klaar, ik kon ontslag nemen”.

Wat was dat inzicht?

“Dat waren er meerdere. Een van de dingen die speelden was de angst om McKinsey te verlaten”.

Want het was een vaste baan en betaalde goed?

“Ja, dat misschien ook wel, maar het was vooral een onbewust geloof dat ik zo´n stap alleen kon zetten wanneer ik absoluut zeker was dat de volgende stap mijn droomjob was. Daardoor verkrampte ik, en bleef ik al die jaren zitten. Toen ik me daarvan bewust werd, dacht ik: ach, ik kan gewoon ontslag nemen en doen wat mij juist lijkt. En als het dat niet helemaal is, kan ik gewoon nog eens een andere richting nemen.

“Daarnaast was er nog iets anders dat ik me tijdens dat gesprek realiseerde: wat voor mij heel betekenisvol was geworden, waren de persoonlijke, soms diepgaande gesprekken die ik had met leiders, achter gesloten deuren. Formeel was dat niet eens onderdeel van mijn werk, maar af en toe ontstonden dergelijke gesprekken, waarschijnlijk omdat ik geen onderdeel was van de organisatie en die leiders me kennelijk vertrouwden”.

Lees het hele interview met Frederic Laloux door Ben Kuiken: Frederic Laloux: ‘Hoe zouden gezondere organisaties eruit zien?’, Nieuw organiseren nu, 14 december 2015: www.nieuworganiseren.nu (Interview niet meer beschikbaar. Site is opgeheven).

Meer info over Reinventing organizations in het Nederlands: www.heteerstehuis.nl

Hieronder is een video te zien met een Nederlands sprekende Frederic Laloux over het opkomen van een nieuw soort management.